SONP ออกแนวปฏิบัติในการนำเสนอการถ่ายทอดสดเหตุการณ์ข่าวทางเครือข่ายสื่อสังคมออนไลน์
สมาคมผู้ผลิตข่าวออนไลน์ ออกแนวปฏิบัติเรื่อง “การนำเสนอการถ่ายทอดสดเหตุการณ์ข่าวทางเครือข่ายสื่อสังคมออนไลน์” เพื่อให้การถ่ายทอดสดดังกล่าวมีมาตรฐานและถูกต้องตามจริยธรรมสื่อ
ด้วยขณะนี้สื่อสังคมออนไลน์ (Social Media) ได้เข้ามามีบทบาทในชีวิตประจำวันของผู้ใช้บริการเป็นอย่างมาก โดยได้พัฒนารูปแบบการให้บริการให้มีความหลากหลาย และตอบสนองความต้องการของผู้ใช้บริการมากยิ่งขึ้น ซึ่งบริการหนึ่งที่ได้รับการพัฒนาและได้รับความนิยมคือ การเปิดให้ผู้ใช้บริการนำเข้าข้อมูลในรูปแบบของภาพและเสียงส่งผ่านทางอินเตอร์เน็ตในรูปแบบการถ่ายทอดสด (Real Time Streaming) ที่ผ่านมาองค์กรข่าวหลายแห่งได้ใช้ช่องทางดังกล่าวถ่ายทอดสดเหตุการณ์ต่าง ๆ เพื่อนำเสนอแก่ผู้รับชมข่าวหรือผู้ใช้บริการสื่อสังคมออนไลน์ โดยบางเหตุการณ์ที่นำเสนอมีลักษณะที่หมิ่นเหม่ต่อการละเมิดจริยธรรมของสื่อมวลชนเป็นเหตุให้สื่อมวลชนทั้งหลายถูกวิพากษ์วิจารณ์ถึงความไม่เหมาะสมของการกระทำดังกล่าว
ด้วยเหตุนี้สมาคมผู้ผลิตข่าวออนไลน์ โดยคำแนะนำของคณะกรรมการควบคุมจริยธรรมของสมาคมฯ จึงได้จัดทำแนวปฏิบัติฉบับนี้ขึ้น เพื่อกำหนดแนวทางการนำเสนอการถ่ายทอดสดเหตุการณ์ให้มีความชัดเจนและถูกต้องตามหลักจริยธรรมสื่อมวลชนและเพื่อให้การนำเสนอการถ่ายทอดสดเหตุการณ์ต่างๆ มีมาตรฐานอย่างเดียวกัน
บัดนี้ คณะกรรมการควบคุมจริยธรรมได้จัดทำแนวปฏิบัติเรื่อง “การนำเสนอการถ่ายทอดสดเหตุการณ์ข่าวทางเครือข่ายสื่อสังคมออนไลน์” แล้วเสร็จ และได้รับความเห็นชอบจากองค์กรสมาชิกทั้งมวลแล้ว จึงให้มีการประกาศใช้ตั้งแต่วันที่ 12 มกราคม 2560 เป็นต้นไป ดังต่อไปนี้
ข้อ 1. แนวปฏิบัติฉบับนี้เรียกว่า “แนวปฏิบัติเรื่อง การนำเสนอการถ่ายทอดสดเหตุการณ์ข่าวทางเครือข่ายสังคมออนไลน์”
ข้อ 2. แนวปฏิบัติฉบับนี้ให้ใช้บังคับนับตั้งแต่วันประกาศเป็นต้นไป
ส่วนที่ 1
คำนิยาม
ข้อ 3. ในแนวปฏิบัตินี้
“การถ่ายทอดสด (Real Time Streaming)” หมายถึง การเผยแพร่ภาพและกระจายเสียงโดยสมาชิกสมาคมผู้ผลิตข่าวออนไลน์หรือผู้ประกอบวิชาชีพในสังกัดสมาคมผู้ผลิตข่าวออนไลน์ ในขณะที่กำลังเกิดเหตุการณ์ขึ้น
“การทำอัตวินิบาตกรรม” หมายถึง การฆ่าตัวตาย รวมถึงเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นก่อนและหลังการฆ่าตัวตาย
“การแสดงออกที่ก่อให้เกิดความเกลียดชัง” หมายถึง การใช้คำพูดหรือการแสดงออกทางความหมายใดๆ ที่มีวัตถุประสงค์เพื่อโจมตีกลุ่มบุคคลหรือปัจเจกบุคคล โดยมุ่งไปที่ฐานของอัตลักษณ์ซึ่งอาจจะติดตัวมาตั้งแต่เดิม หรือเกิดขึ้นภายหลังก็ได้ เช่น เชื้อชาติ ศาสนา อุดมการณ์ทางการเมือง อาชีพ หรือลักษณะอื่นที่สามารถทำให้ถูกแบ่งแยกได้ การแสดงความเกลียดชังที่ปรากฏอาจเป็นการเหยียดหยามศักดิ์ศรี หรือลดทอนคุณค่าความเป็นมนุษย์ หรือยุยงส่งเสริมให้เกิดความเกลียดชัง ตลอดจนการส่งเสริมให้เกิดความรุนแรง
“ผู้ประกอบวิชาชีพในสังกัดสมาชิก” หมายถึง ลูกจ้างหรือพนักงานของสมาชิก ซึ่งรวมถึงแต่ไม่จำกัดเพียงลูกจ้างหรือพนักงานของสมาชิก
ส่วนที่ 2
แนวปฏิบัติเกี่ยวกับการถ่ายทอดสด
ข้อ 4. การถ่ายทอดสดเหตุการณ์ข่าวทางเครือข่ายสังคมออนไลน์ สมาชิกและผู้ประกอบวิชาชีพในสังกัดสมาชิกพึงหลีกเลี่ยงกรณี ดังต่อไปนี้
- การถ่ายทอดสดการทำที่ขัดต่อความสงบเรียบร้อยและศีลธรรมอันดีของประชาชน เช่นเหตุการณ์ที่มีลักษณะเป็นภาพอุจาด ข้อความ รูปภาพที่ส่อไปในทางลามกอนาจาร
- การถ่ายทอดสดภาพเหตุการณ์ที่มีพฤติกรรมแสดงออกถึงความรุนแรง การฆาตกรรมและการทำอัตวินิบาตกรรม รวมถึงเนื้อหาในเชิงลบที่เกี่ยวข้องกับเด็ก เยาวชน ความรุนแรงในครอบครัว
- การถ่ายทอดสดภาพเหตุการณ์ที่ละเมิดสิทธิเสรีภาพ ข้อมูลส่วนบุคคล ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ ความแตกต่างและความหลากหลายด้านเชื้อชาติ ศาสนา และวัฒนธรรม
- การถ่ายทอดสดการแสดงออกที่ก่อให้เกิดความเกลียดชัง ยุยงให้ผู้อื่นเกิดความขัดแย้งซึ่งกันและกัน ว่ากล่าวให้ร้ายผู้อื่น หรือคำพูดที่ก่อให้เกิดความเสียหายต่อศีลธรรมอันดีและสังคม อันไม่เข้าลักษณะเป็นการแสดงความคิดเห็นหรือข้อความโดยสุจริตที่ประชาชนพึงกระทำ
- การถ่ายทอดสดที่มีลักษณะเป็นการเผยแพร่ข้อความและเนื้อหาที่เป็นการโฆษณาชวนเชื่อและหลอกลวงประชาชน
- การถ่ายทอดสดภาพเหตุการณ์ที่เข้าข่ายการกระทำความผิดฐานละเมิดลิขสิทธิ์ รวมทั้ง ทรัพย์สินทางปัญญาอื่นๆ
- การถ่ายทอดสดภาพเหตุการณ์ที่ขัดต่อกฎหมายและ/หรือหลักเกณฑ์ที่เกี่ยวข้อง รวมถึงภาพเหตุการณ์ที่ขัดต่อจริยธรรมของสื่อมวลชน
ข้อ 5. ภายใต้หลักเกณฑ์ตามข้อ 4. ให้สมาชิกและผู้ประกอบวิชาชีพในสังกัดสมาชิกยึดถือและปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ดังต่อไปนี้
(1) การถ่ายทอดสดงานประชุมหรือสัมมนา
ก่อนการเริ่มดำเนินการถ่ายทอดสด สมาชิกและผู้ประกอบวิชาชีพในสังกัดสมาชิกต้องขออนุญาตการถ่ายทอดสดจากผู้จัดงาน พร้อมทั้งขอให้ผู้จัดงานแจ้งให้ที่ประชุมหรือสัมมนา ตลอดจนผู้เข้าร่วมประชุมหรือสัมมนาทราบก่อนว่าจะมีการถ่ายทอดสดงานประชุมหรือสัมมนาดังกล่าว
(2) การสัมภาษณ์แหล่งข่าว
ก่อนการเริ่มดำเนินการถ่ายทอดสด สมาชิกและผู้ประกอบวิชาชีพสื่อมวลชนในสังกัดสมาชิกต้องขออนุญาตแหล่งข่าวและผู้ร่วมสัมภาษณ์ว่าจะมีการถ่ายทอดสดการสัมภาษณ์
ข้อ 6. การไม่ปฏิบัติตามแนวปฏิบัติฉบับนี้ อาจนำไปสู่การพ้นสมาชิกภาพของสมาชิก ตามความในข้อ 10.4 แห่งข้อบังคับสมาคมผู้ผลิตข่าวออนไลน์
ประกาศ ณ วันที่ 12 มกราคม พ.ศ. 2560
( นางสาวกนกพร ประสิทธิ์ผล )
นายกสมาคมผู้ผลิตข่าวออนไลน์
